1, 2 ή X; σημειώσατε T
H διασταύρωση ήταν σχήματος T. Εγώ οδηγούσα στο «κεφάλι» του T σε μονόδρομο
έχοντας το «πόδι» του T στα δεξιά μου. Ενώ είχα περάσει τα 3/4 της
διασταύρωσης και το αυτοκίνητό μου βρισκόταν στην έξοδό της, ένα αυτοκίνητο
που ερχόνταν από δεξιά μου από το «πόδι» του T με τράκαρε στο πίσω δεξιό
μέρος του αυτοκινήτου μου. Δεδομένου ότι εγώ βρισκόμουν από αριστερά και
ότι η διασταύρωση είναι σχήματος T, έχω πιθανότητες να αποζημιωθώ;
Είναι αλήθεια ότι κατά γενικό κανόνα, ο οποίος αναφέρεται σε διασταυρώσεις
σταυροειδούς σχήματος (+) χωρίς σήμανση, προτεραιότητα έχει ο εκ δεξιών
κινούμενος σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 5, εδάφιο α? του N. 614/1977
«περί Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας» όπου αναφέρεται ότι «στους κόμβους χωρίς
κατάλληλη σήμανση η προεταιρότητα ανήκει σ? αυτόν που έρχεται από τα
δεξιά».
Με βάση την αρχή αυτή έχουν αποφανθεί επί του θέματος αρκετά Δικαστήρια, τα
οποία δέχονται ότι αποκλειστικά υπαίτιος για την σύγκρουση είναι ο εξ
αριστερών κινούμενος διότι η είσοδός του χωρίς προηγούμενο έλεγχο σε
διασταύρωση χωρίς σήμανση παραβιάζει την εκ του Νόμου προτεραιότα εκείνου
που έρχεται από δεξιά (π.χ. υπ? αριθμ. 6305/83 απόφαση Εφετείου Αθηνών, υπ?
αριθμ. 4282 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Κεφαλλονιάς).
Ωστόσο, στην άνευ σημάνσεως διασταύρωση προτεραιότητα του εκ δεξιών νοείται
μόνο σε περίπτωση που τα οχήματα μπαίνουν ταυτόχρονα στο τετράγωνο της
διασταύρωσης (υπ? αριθμ. 330/73 απόφαση του Δ? Τμήματος του Αρείου Πάγου
και υπ? αριθμ. 342/61 απόφαση του Αρείου Πάγου).
Για το λόγο αυτό υπάρχουν και αρκετές αποφάσεις Δικαστηρίων που δέχονται
ότι αποκλειστικά υπαίτιος της σύγκρουσης είναι ο εκ δεξιών κινούμενος,
γιατί, έστω και αν αυτός ερχόταν από δεξιά, ο εξ αριστερών είχε μπει στη
διασταύρωση πρώτος και βρισκόταν στην έξοδό της και επομένως αντιστρέφεται
εκ των πραγμάτων η προτεραιότητα (μεταξύ πολλών, υ υπ? αριθμ. 11070/80
απόφαση του Εφετείου Αθηνών, η υπ? αριθμ. 2379/80 απόφαση του Μονομελούς
Πρωτοδικείου Αθηνών και η υπ? αριθμ. 2452/81 απόφαση του Εφετείου Αθηνών).
Με άλλα λόγια μιλάμε εδώ για μία de facto διαμορφούμενη προτεραιότητα
εκείνου που έχει μπει πρώτος στη διασταύρωση και την έχει κατά μεγάλο μέρος
διασχίσει.
Στις αποφάσεις των Δικαστηρίων βλέπουμε μία δικαιοπολιτική διάθεση για
ελαστικότερη και δικαιότερη εφαρμογή του νόμου και αποθάρρυνση της
επιθετικής οδήγησης, ώστε κάποιος που έχει έστω προτεραιότητα, βλέπει όμως
τον άλλο μπροστά του, να μην επιχειρεί σώνει και καλά να περάσει.
(Όσοι έχουν οδηγήσει π.χ. στις Βρυξέλλες, όπου η εκ δεξιών προεταιότητα
αποτελεί απαράβατο κανόνα, έχουν διαπιστώσει πόσο αδίστακτα κινούνται οι εκ
δεξιών ώστε αρκετές φορές να μην ενεργούν καν για την αποφυγή της
σύγκρουσης).
Για να επανέλθουμε στην περίπτωσή σας, σε διασταυρώσεις οδών, σχήματος T
ισχύει επίσης ο βασικός κανόνας της προτεραιότητας του εκ δεξιών
κινούμενου. Όπως δέχθηκε η υπ? αριθμ. 9128/87 απόφαση του Μονομελούς
Πρωτοδικείου Αθηνών, που μάλιστα επικαλέσθηκε και σχετικό έγγραφο (υπ?
αριθμ. H-26331/14.8.1072) του υπουργείου Μεταφορών προς το υπουργείο
Δημόσιας Τάξεως «προτεραιότητα έχει ο εκ δεξιών κινούμενος εν όψει και της
γενικώς παραδεδεγμένης αρχής περί προτεραιότητας του εκ δεξιών κινούμενου».
Επίσης η υπ? αριθμ. 6991/74 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, εδέχθη ότι «σε
διασταυρώσεις οδών τεμνομένων και μη συνεχιζομένων («Τ»), αποκλειστικά
υπαίτιος για τη σύγκρουση είναι ο εξ εριστερών κινούμενος».
Ωστόσο και για την περίπτωσή σας της διασταυρώσεως T, υπάρχει απόφαση
Δικαστηρίου και συγκεκριμένα η υπ? αριθμ. 1940/80 απόφαση του Μονομελούς
Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης που δέχθηκε ότι σε διασταύρωση οδών τεμνομένων
και μη συνεχιζομένων (T) προτεραιότητα έχει ο εξ αριστερών κινούμενος διότι
εισήλθε πρώτος σ? αυτήν.
Εκείνο λοιπόν που έχει σημασία δεν είναι αν η διασταύρωση είναι σχήματος +
ή T αλλά ποιος είναι από δεξιά, αλλά, όπως βλέπουμε, και ποιος μπήκε πρώτος
σ? αυτήν και κατά πόσο την είχε διασχίσει.
Κατά συνέπεια, υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να αποζημιωθείτε έστω και αν
βρισκόσασταν κατά τη σύγκρουση από αριστερά, αφού είχατε μπει πρώτος στη
διασταύρωση και είχατε καλύψει τα 3/4 αυτής.
Βέβαια, καλό είναι την επόμενη φορά να έχετε τα μάτια σας ανοιχτά γιατί αν
το «πόδι» του T είναι νταλίκα, ίσως να μην χρειαστεί να ελέγξετε προσωπικά
ποια απόφαση καλύπτει την περίπτωσή σας...
ΜΑΡΚΑΤΟΣ-ΛΑΜΝΙΔΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ETAIPIA ΑΘΗΝΩΝ
Υπεύθυνοι άρθρου: Δημήτρης Μαρκάτος, Ειρήνη Καλμανίδου.